गठबन्धन जोगाउन देउवालाई आफ्नै प्रदेशमा सकस, जिल्ला-जिल्लाबाट चर्किँदै विद्रोही स्वर

कैलाली । १६५ निर्वाचन क्षेत्रमा गठबन्धन गर्न लागिरहेका कांग्रेस सभापति तथा प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवालाई अहिले आफ्नै दल मिलाउन सकस परिरहेको छ । सुदूरपश्चिमका केही जिल्ला तथा स्थानीय तहबाट विद्रोहका स्वरहरू बढ्न थालेपछि मंसिर ४ को चुनावमा गठबन्धनलाई ‘धक्का’ लाग्ने सम्भावना बढेको हो ।

शनिबार शेखर-गगन समूहले काठमाडौंमा आयोजना गरेको खबरदारी सभामा कांग्रेस नेता भरतबहादुर खड्का कड्किएपछि प्रदेशमा इतर समूह चनाखो भएको छ । समानुपातिकमा पनि सम्मानजनक स्थान पाउन नसकेको भन्दै अहिले जिल्ला-जिल्लामा गठबन्धनविरोधी स्वरहरू सुनिन थालेका छन् ।

‘हाम्रो टिकट त पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाजीले बाँड्ने हो नि,’ ‘मेरो टिकट बाँड्ने प्रचण्ड जी वाह । हाम्रो टिकट प्रचण्ड जी बाँड्नुहुन्छ, माधवजी बाँड्नुहुन्छ ’ शनिबारको सभामा खड्काले भनेका थिए ।

खड्का अघिल्लो पटक एमालेका उम्मेदवार चक्र मल्ललाई हराएर प्रदेशसभा निर्वाचित भएका थिए । यसपटक उनको नाम डोटीबाट प्रतिनिधिसभा सदस्यमा सिफारिस भएको छ । उनीसँगै सिफारिस भएका पूर्वमन्त्री तथा प्रदेश सभापति वीरबहादुर बलायर प्रधानमन्त्री तथा पार्टी सभापति देउवानिकट हुन् । देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाउन भूमिका खेलेका प्रेम आलेलाई डोटी जिम्मा लगाएर आफ्ना विश्वास पात्र बलायरलाई कैलाली-४ मा मा झार्न खोजेपछि डोटीमा अझै विवाद बढेको छ ।

मंगलबार यहाँका ९ वटै पालिका सभापतिहरूको संयुक्त बैठकले डोटीमा गठबन्धन गर्न नहुनेमा एक मत देखिएका छन् ।

गत स्थानीय तहमा पनि केन्द्रको निर्णयविरुद्ध कांग्रेस एक्लै निर्वाचनमा होमिएको र त्यसमा सफल भएको कांग्रेसको दाबी छ । स्थानीय तहमा पनि सफल भएको भन्दै यस पटक पनि यहाँ गठबन्धन नगर्न केन्द्रलाई दबाब दिने उद्देश्यले यहाँका सबै पालिकाका सभापतिहरूको बैठकले गठबन्धनको विरुद्धमा सर्वसम्मत निर्णय गरेका हुन् ।

‘गएको स्थानीय निर्वाचनमा पनि केन्द्रीय कमिटीको निर्णयविरुद्ध जाँदा डोटीका ९ मध्ये साढे ७ स्थानीय तहमा कांग्रेसले सफलता पाएको सर्वविदितै छ’, बैठकले गरेको निर्णयमा भनिएको छ, ‘डोटी कांग्रेस गठबन्धनका विरुद्धमा रही केन्द्रीय नेतृत्वलाई दबाब सृजना गर्न सर्वसम्मत निर्णय गरियो ।’

यो पनि पढ्नुस् : डोटीमा गठबन्धन नचाहिने कांग्रेसका ९ वटै पालिका सभापतिको निष्कर्ष, केन्द्रले पेले प्रचार र मतदान नगर्ने

पार्टीको केन्द्रीय समितिले गर्ने प्रचारमा पनि आफूहरूको संलग्नता नरहने तथा गठबन्धनका उम्मेदवारलाई मतदान नगर्ने उनीहरूको निर्णय नै गरेका छन् ।

यसअघि नै जिल्ला कार्यसमितिले पनि गठबन्धन स्वीकार नगर्ने निर्णय गरिसकेको छ । कांग्रेसको भ्रातृ संगठन तरुण दलले पनि प्रेस विज्ञप्ति जारी गर्दै गठबन्धन स्वीकार गर्न नसकिने जनाएको थियो ।

एउटा मात्र निर्वाचन क्षेत्र रहेको डोटीमा प्रेम आलेका लागि टिकट ‘प्याक’ गरिसकिएको स्रोतले बताएको छ । यहाँ कांग्रेसका प्रदेश सभापति तथा पूर्वमन्त्री वीरबहादुर बलायर र मुख्यमन्त्री त्रिलोचन भट्टले पनि दाबी गरेका छन् । प्रधानमन्त्री तथा पार्टी सभापतिनिकट मानिएका बलायरलाई देउवाले कैलाली ४ र ५ मध्ये एक रोज्न भनेका थिए ।

तर, कांग्रेस बलियो रहेको डोटीका नेताहरू गठबन्धनको विरोधमा उत्रिएपछि आलेलाई संकट पर्ने देखिन्छ । २०७४ सालको निर्वाचनमा प्रतिनिधिसभातर्फ कांग्रेसका बलायरलाई आलेले १ हजार ६३२ मत अन्तरले पराजित गरेका थिए । ७४ मा बलायर हराएका आले २०७० सालमा डोटी-२ बाट सांसद बनेका थिए । त्यो बेला बलायर डोटी-१ बाट विजयी भएका थिए ।

स्थानीय तहमा वडाध्यक्षले पाएको मतमा यो क्षेत्र नेपाली कांग्रेस निकै अगाडि छ । कांग्रेस ३४ हजार ४७ मत पाउँदा एमाले २४ हजार ९१६ पाएको छ । त्यसैले माओवादीले ७ हजार ७८९, नेकपा एकीकृत समाजवादीले ३ हजार २०५र राप्रपाले ९८७ मत पाएको छ ।

बझाङमा पनि समस्या

एउटा मात्रै निर्वाचन क्षेत्र रहेको बझाङमा अहिले नेपाली कांग्रेस र नेकपा एसको सशक्त दाबी गरिरहेका छन् । एमालेबाट दुई पटकसम्म निर्वाचित भएर मन्त्री भइसकेका पुराना नेता भानुभक्त जोशी अहिले नेकपा एसमा छन् । जोशीलाई टिकट दिनुपर्ने दबाबसहित बझाङमा नेकपा एसको दाबी गरिरहेको छ । टिकटमा नेकपा एसले बझाङ पाउने सम्भावना बढे लगत्तै कांग्रेसले पनि आफ्नो दाबी नछाड्ने निर्णय गरेको छ ।

बझाङ कांग्रेसले नेकपा एससँग तालमेल नगर्ने सङ्केत गरेको हो । अघिल्लो सोमबार एक विज्ञप्ति जारी गर्दै नेपाली कांग्रेस जिल्ला कार्यसमितिले माओवादीसँग गठबन्धन गर्ने र नेकपा एससँग मित्रवत् प्रतिस्पर्धा गर्ने जनाएको छ ।

यो पनि पढ्नुहोस् – बझाङ कांग्रेसको निर्णय- माओवादीसँग गठबन्धन गर्ने, नेकपा एससँग मित्रवत् प्रतिस्पर्धा

‘बझाङ जिल्लाका कांग्रेसजनबाट प्राप्त सुझावलाई मध्यनजर गर्दै कांग्रेसले माओवादीसँग गठबन्धनका साथ अगाडि बढ्ने र समाजवादीसँग मित्रवत् स्वच्छ प्रतिस्पर्धाका आधारमा निर्वाचनमा जाने जानकारी गराइन्छ’ जिल्ला सभापति खडकबहादुर बोहराद्वारा जारी विज्ञप्तिमा उल्लेख छ ।

जनमतको हिसाबले कांग्रेस पहिलो, माओवादी दोस्रो र समाजवादी तेस्रो न्यून स्थानमा रहेको कांग्रेसको दाबी छ ।

वैशाख ३० गतेको मत परिणाम अनुसार यहाँ एकल रूपमा एमाले बलियो देखिएको छ । गठबन्धन हुँदा भने कांग्रेस बलियो छ। आफू बलियो भएको स्थानमा कांग्रेस समाजवादीलाई छोड्न जिल्लामा तयार छैन । नेकपा एमालेका उम्मेदवारले २८ हजार ६११ पाउँदा कांग्रेस उम्मेदवारले २० हजार १६६, माओवादीका उम्मेदवारले ९ हजार १४५ नेकपा एकीकृत समाजवादीका उम्मेदवारले ७ हजार ६३२ र राप्रपाका उम्मेदवारले जिल्लाभरि १२८ मत पाएका छन् ।

२०४८ यता यहाँ कांग्रेसले २ पटक निर्वाचन जितेको यो क्षेत्रमा नेकपा एमाले भने चार पटक विजयी भएको छ । २०४८ र ०५६ मा कांग्रेस विजयी हुँदा २०५१, ०६४, ०७० र ०७४ मा एमाले विजयी भएको थियो ।

बैतडीमा उस्तै

नेपाली कांग्रेस बैतडी जिल्ला समितिले गठबन्धनका अन्य कुनै दललाई बैतडी जिल्ला जिम्मा लगाएर गठबन्धन नगर्ने निर्णय गरेको छ । सोमबार काठमाडौंमा बसेको जिल्ला कार्यसमिति बैठकले गठबन्धनको नाममा बैतडी जिल्ला अन्य पार्टीको भागमा पारे त्यसको विरुद्धमा एकल उम्मेदवारी दर्ता गराउने निर्णय गरिएको हो ।

जिल्ला सभापति चतुरबहादुर चन्दको अध्यक्षतामा बसेको बैठकले जनमतका आधारमा संघीय सांसदको कांग्रेसले टिकट पाउनु पर्ने र अन्यथा मित्रवत् प्रतिस्पर्धा गर्ने निर्णय भएको कांग्रेसका जिल्ला सचिव देवराज जोशीले बताए ।

‘यहाँ हामी बलियो अवस्थामा छौँ । त्यस कारण पनि हामीले यो क्षेत्र पाउनु पर्छ’ उनले नेपाल प्रेसलाई भने, ‘हामीले पाएनौँ भने यहाँ गठबन्धन हुँदैन । कांग्रेस एक्लै निर्वाचनमा होमिन्छौँ र जित्छौँ पनि ।’

यो पनि पढ्नुस् : टिकट अरू दललाई भाग लाए गठबन्धन नगर्ने बैतडी कांग्रेसको निर्णय

बैतडीमा कांग्रेसको संगठन बलियो रहेको भन्दै गठबन्धन नगर्दा यहाँ आफूहरूको विजय सुनिश्चित भएको जोशीले दाबी गरे । प्रतिनिधिसभातर्फ एक मात्रै क्षेत्र रहेको यस जिल्लामा बाम गठबन्धनको तर्फबाट एमालेका उम्मेदवार दामोदर भण्डारी विजयी भएका थिए ।

बैतडीमा वाम गठबन्धनका दामोदर भण्डारी विजयी भएका छन् । उनले ३९५२४ मत ल्याएर विजयी हुँदा उनका प्रतिद्वन्द्वी नेपाली कांग्रेसका नरबहादुर भण्डारीले २८२९१ मत पाएका थिए ।
अहिले भण्डारी एमालेका प्रदेश अध्यक्ष हुन् । उनी यसपटक पनि एमालेको तर्फबाट उम्मेदवार बन्ने पक्का हुँदा गठबन्धन भित्र नेपाली कांग्रेस र माओवादी केन्द्रले सशक्त दाबी गरिरहेका छन् । पछिल्लो समय बैतडी माओवादी केन्द्रको भागमा पर्ने सम्भावना बढेपछि कांग्रेसले विरोध जनाएको हो ।

प्रधानमन्त्री तथा पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाले केही दिन पहिले जिल्ला पार्टी सभापति चन्द र पूर्व मन्त्री केशव बहादुर चन्दलाई बोलाएर बैतडी कांग्रेसको भागमा पर्ने प्रयास भइरहेको जानकारी दिएका थिए । कांग्रेसले यो क्षेत्र पाउनु पर्छ भन्ने दाबी गरेको बताउने पार्टी सचिव जोशीले उम्मेदवार को बन्ने भन्ने बारे त्यसपछि छलफल हुने जनाए ।

प्रधानमन्त्रीकै जिल्लामा समस्या

सत्ता गठबन्धन कसिलो बनाउन लागिरहेका प्रधानमन्त्री तथा कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाकै गृह जिल्ला डडेल्धुरामा गठबन्धन नगर्ने निर्णय गरेको छ । केही समय अघि डडेल्धुराको जिल्ला कार्यसमितिले प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभातर्फ उम्मेदवारको सिफारिस गर्दै जिल्लामा गठबन्धन नगर्ने निर्णय गरेको हो ।

स्थानीय तहको निर्वाचनमा पनि डडेल्धुरामा गठबन्धन भएको थिएन । स्थानीय तहको जस्तै मित्रवत् प्रतिस्पर्धाको लागि माथिल्लो समितिमा जानकारी गराइएको छ ।

प्रतिनिधिसभातर्फ सिफारिस भएका प्रधानमन्त्री देउवा २०४८ यता अपराजित छन् । प्रदेशसभा क मा सिफारिस भएका साउद निवर्तमान गाउँपालिका अध्यक्ष हुन् भने ख मा सिफारिस भएका बोहरा समानुपातिकमार्फत सांसद भएर मन्त्री बनेका हुन् ।

जिल्लाको प्रदेश सभाको ख को लागि नेकपा एकीकृत समाजवादीले डा. तारा जोशीलाई सिफारिस गरिसकेको छ । अघिल्लो पटकको प्रदेशसभामा नेकपा एमालेबाट उठेका उनी कांग्रेसका कर्ण मल्लसँग ३५६ मतले पराजित बनेका थिए । त्यस्तै, जनता समाजवादीले जिल्लामा एक क्षेत्र नदिए विद्रोहको चेतावनी पनि दिइसकेको छ ।

प्रधानमन्त्रीकै गृह जिल्लामा गठबन्धन नगर्ने भन्दै निर्णय भएसँगै सत्ता गठबन्धनमा रहेका दलहरूबिच सिट बाँडफाँटको निर्णय अझै पेचिलो बन्ने देखिएको छ । यहाँ माओवादीबाट प्रदेश इन्चार्ज खगराज भट्ट पनि आकांक्षी छन् । उनी लगातार तीन पटकसम्म देउवासँग पराजित भइसकेका छन् । देउवासँगै पराजित भएका भट्ट देउवाकै सहयोगमा प्रदेशमा निर्वाचन लडेर मुख्यमन्त्री बन्ने चर्चा पनि व्यापक छ ।

विरोध कि बार्गेनिङ ?

अहिले बैतडी, डोटी, बझाङ र डडेल्धुरामा सबै भन्दा धेरै समस्या देखिएको छ । डडेल्धुरा बाहेकका जिल्लामा प्रतिनिधि सभामा नेपाली कांग्रेसले पाउने सम्भावना नरहेपछि विरोधका स्वरहरू सुनिन थालेका हुन् ।

‘हामीले मित्रवत् प्रतिस्पर्धा गर्ने भनेका छौँ’ प्रदेश सभाका लागि सिफारिस भएका कांग्रेस डडेल्धुरा सभापति भीम बहादुर साउदले भने ‘प्रदेशमा सबैको दाबी छ । हेरौँ के हुन्छ ।’
कञ्चनपुर १ मा पनि नेपाली कांग्रेसले प्रतिनिधिसभामा कांग्रेसलाई भाग नपरे गठबन्धन नगर्ने निर्णय गरेको थियो । यहाँ करिब कांग्रेसलाई भाग नपर्ने निश्चित जस्तै यहाँ प्रचण्डकी बुहारी बिना मगर गठबन्धनको उम्मेदवार बन्ने जनाइएको छ ।

कांग्रेसले एक्लै अड्ने भन्दै अड्डी कसेको जिल्ला मध्ये बैतडीमा माओवादी केन्द्रले पाउने सम्भावना रहेको छ । तर, सत्ता गठबन्धनका बलियो रहेको कांग्रेसलाई चिडाएर माओवादी वा नेकपा एकीकृत समाजवादीले निर्वाचन जित्न सहज भने छैन ।

कांग्रेसले साथ नदिए सबैभन्दा धेरै समस्या डोटीमा आलेलाई हुने देखिन्छ । तर, यहाँ अहिले पालिका सभापतिहरूले गरेको निर्णय कार्यान्वयन हुने कुरामा भने विश्वस्त हुन नसकिने नेकपा एकीकृत समाजवादीकै नेताहरू बताउँछन् ।

‘यहाँहरूको विरोधले केही फरक त पक्कै पनि पर्छ । तर, यो विरोधभन्दा पनि नेतृत्वलाई दबाब हुन सक्छ’ नेकपा एस डोटी इन्चार्ज पूर्णा जोशीले भनिन् ।

नेकपा एकीकृत समाजवादीका प्रदेश सचिव दिनेशचन्द्र सुवेदी पनि अहिले जिल्ला तथा पालिकास्तरमा भएका निर्णयहरू पार्टी केन्द्रको निर्णय पछि मत्थर हुने बताउँछन् ।

‘गठबन्धन गर्ने, नगर्ने भन्ने अधिकार केन्द्रलाई छ । जिल्लाले निर्णय गर्दैमा केही फरक पर्दैन’ उनले भने ।