आसन्न चुनाव : एमालेलाई चुनौती कि अवसर ?

२०७४ सलको संघीय एवम् प्रदेशसभा निर्वाचनमा देशका दुई ठूला वामपन्थी पार्टी नेकपा एमाले र माओवादी केन्द्रले चुनावी तालमेल गरे । नतिजा वामगठबन्धनकै पक्षमा आयो र पछि दुवै पार्टीबीच एकीकरण भएर नेकपा बन्यो ।

यसले विश्वमा नै एउटा हलचल ल्यायो । र नेपालको सन्र्दभमा नयाँ शीराबाट नेपाली कम्युनिष्ट आन्दोलन उठाउने उद्घोष गरे, नेताहरुले । जसले दुवै पार्टीका कार्यकर्तासँगै आमनेपाली जनतामा नयाँ आशाको दीयो बल्यो । नागरिकले खुसीयाली मनाए ।

नेकपा एमालले संविधान निर्माणताका खेलेको महत्वपूर्ण भूमिका, नाकाबन्दीमा देखाएको राष्ट्रवादी अडान, एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली पहिलोपटक नौ महिना प्रधानमन्त्री हुँदा गरेको महत्वपूर्ण कामहरु- जस्तैः तुइन विस्थापन र झोलुङ्गे पुलको निर्माणले पनि एमालेप्रतिको आकर्षण बढेको थियो । जसकारण २०७४ निर्वाचनमा नेकपाले राम्रो नतिजा ल्यायो ।

एमाले अध्यक्ष ओली दोस्रोपटक प्रधानमन्त्री भए । त्यसपछि नै एमाले र माओवादीबीच पार्टी एकता भएको थियो । तर दुर्भाग्य नै भन्नुपर्छ, एकतापछि पार्टीको संगठन, जनसंगठनहरु भद्रगोल भए । पार्टीभित्र अन्तरसंघर्ष बढ्न थाल्यो । मन्त्री बनाउँदा असल मान्छेभन्दा गुटको छान्नपर्ने परिस्थिति बन्यो । परिणामतः मन्त्रीहरुले राम्रो काम गर्न सकेनन् । कठिन परिस्थितिबीच पनि प्रधानमन्त्री ओलीले भने देश र जनताका पक्षमा सत्प्रयासहरु गरिनै रहे ।

के गरे ओलीले ?

तत्कालीन प्रधानमन्त्री ओलीले लिपुलेक, लिम्पियाधुरा र कालापानी समेटेर (चुच्चे) नक्सा जारी गर्ने हिम्मत गरे, जुन चानचुने कुरा होइन । त्यस्तै, नेपाललाई भूपरिवेष्ठितबाट भू–जडित मुलुकमा परिवर्तन गर्न ओलीको भूमिका महत्वपूर्ण रह्यो । उनले चीनसँग पारवहन–सन्धि गरेर नेपाललाई बहुआयामिक फाइदा पुग्ने काम गरे ।

पृथकतावादी आन्दोलन चलाइरहेका सिके राउत र गृहयुद्ध सुरु गरेर देशलाई अशान्त बनाउन लागेका विप्लव समूहसँग वार्ता गरी शान्तिपूर्ण बाटोमा ल्याउन सम्झौता गर्न सफल भए, केपी ओली ।

यातायात क्षेत्रमा रहेको सिण्डिकेट तोडियो र केही समयका लागि भए पनि दलालहरुको बिगबीगी अन्त्य भयो । देशभर लगभग ९५ प्रतिशत तुइन विस्थापित भयो र झोलुङ्गे पुल निर्माण गरेर यात्रामा सहजता कायम भयो । विकास पूर्वाधारमा छलाङ मार्यो र देशले विकासको गति लियो ।

२०७२ सालमा आएको विनाशकारी भूकम्पबाट ढलेका घर टहराको पुनर्निर्माणसँगै धरहरा, रानीपोखरी, दरवार हाइस्कुल, काष्ठमण्डप, हनुमानढोका परिसर, सिंहदरबार, गुम्बा, मठमन्दिरलगायत ५६५ वटा सम्पदाहरू पुनःनिर्माण सम्पन्न भएका थिए । प्रधानमन्त्री ओलीकै पालामा अधिकांश विद्यालय, स्वास्थ्यचौकी र सरकारी भवनहरु पुनर्निर्माण भएका हुन् ।

काठमाडौंको चक्रपथ विस्तार, काठमाडौं–तराई द्रुतमार्ग, पूर्व–पश्चिम राजमार्गको स्तरोन्नति सुरु, मुग्लिङ–पोखरा र काठमाडौं–मुग्लिङ सडक विस्तार सुरु, सूर्यविनायक–धुलिखेल सडक विस्तार सुरु भए । मध्यपहाडी लोकमार्गको काम द्रुत गतिमा भयो । हुलाकी सडक आयोजना सम्पन्न हुने चरणमा रहेको छ ।

आर्थिक कोरिडोरका रूपमा कोशी, गण्डकी, कर्णाली र गल्छी–त्रिशुली रसुवागढी सडक निर्माण, नागढुंगा–नौविसे सुरूङ मार्गको निर्माण आरम्भ भयो, जसको काम लकडाउनमा समेत रोकिएन । तर केपी ओली सरकारबाट बाहिरिएपछि अर्थात् एक वर्ष यता जसरी केपी ओली प्रधानमन्त्री हुँदा काम भएको थियो । अहिले उक्त काम सुस्त गतिमा झारा टार्ने किसिमबाट भइरहेको छ ।

ललितपुरको गोदावरीमा ३ हजार क्षमताको आधुनिक (सनराईज) सभाहल निर्माण भएको छ । बुटवलमा १२०० क्षमताको अन्तर्राष्ट्रिय सम्मेलन केन्द्र निर्माण कार्य आरम्भ भयो । लुम्बिनीमा पाँच हजार अट्ने सम्भावनाको हल निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेको थियो । काठमाडौंको चोभारमा सुख्खा बन्दरगाहको निमार्ण कार्य सम्पन्न भयो तर उद्घाटन गर्ने मौका भने शेरबहादुर देउवाले पाए । ओलीले गरेका धेरै कामको जश भने देउवाले पाइरहेका छन् ।

७५३ स्थानीय तहमा १५ देखि २५ बेडको आधारभूत अस्पताल घोषणा र निर्माण प्रारम्भ तीव्र गतिमा अघि बढेको थियो । ७५३ वटै पालिकामा अपाङ्गमैत्री प्रशासनिक भवन निर्माण भएको छ । प्रत्येक पालिका केन्द्र जोड्न पक्की सडक निर्माणको सुरुवात भएको थियो । निर्वाचन क्षेत्र जोड्ने रणनैतिक सडक, तराइ–मधेसमा खरको छाना विस्थापन र सहरी आवासमार्फत दलितहरुलाई घरको मालिक बनाउने कार्यक्रम सुरु भएका थिए ।

प्रत्येक वडा कार्यालय निर्माणको काम थालनी भइ अधिकांश ठाउँमा भवन बने, एकघर एकधाराको अवधारणासहित नागरिकले स्वछ खानेपानीको अवसर पाएर कैयौं ठाउँमा योजना अगाडि बढ्यो । हजारौं किलोमिटर बाटो कालोपत्रे भयो । ग्रामीण विद्युतीकरण, गौतमबुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण र पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माण सम्पन्न हुने चरणमा पुग्यो । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल स्तरोन्नति र अरू धेरै विमानस्थलहरूको निर्माण तीव्र भयो ।

मेलम्ची खानेपानी आयोजना सम्पन्न गरी काठमाडौंंमा पानी पुर्याउने काम सम्पन्न भयो । माथिल्लो तामाकोशी जलविद्युत् आयोजना निर्माण सम्पन्न गरी ४५६ मेगावाट विद्युत् उत्पादन सुरु भयो । मुजफ्फरपुर ढल्केबर विद्युत् ट्रान्मिसन लाइन निर्माण सम्पन्न गरी विद्युतमा नेपाल आत्मनिर्भर भयो ।

अन्य थप ३३३ मेघावाट विद्युत् उत्पादन भइ मुख्य प्रसारण लाइनमा जोडियो । समृद्धिको सपनालाई यथार्थमा साकार पार्न लगानी सम्मेलन गरी ठूला–ठूला विद्युत्, सडक आयोजना निर्माणको काम अघि बढ्यो । पर्यटन र अन्य औद्योगिक क्षेत्र निर्माणमा सम्झौता र लागनी सुनिश्चित गर्ने काम भयो ।

तत्कालीन प्रधानमन्त्री ओलीले आँटेका कतिपय काम भने पूरा हुन सकेनन् । कोरोना महामारीसँगै आफ्नै दलभित्रको किचलो एवम् असहयोगका कारण उनले चाहेका केही काम अधुरै रहे । आमनागरिक अत्यधिक आश गरिएका प्रधानमन्त्री ओलीलाई पाँच वर्ष काम गर्न नै नदिइ सरकारबाट हटाउने खेल भयो । जनताको म्यान्डेटविरुद्ध गएर ओलीलाई परमादेशको बलमा हटाउनुको परिणाम अहिले देशले भोगिरहेको छ । त्यसैले अबको चुनावबाट मुलुकमा ओली नै प्रधानमन्त्री भएको हेर्न आतुर छन् धेरै नेपाली ।